گاز ازن به دلیل ناپایداری دارای خاصیت اکسندگی قوی می‌باشد و یک اکسیدکننده قوی به شمار می آید. و توانایی از بین بردن میکروارگانیسم هایی مانند انواع باکتری، قارچ و ویروس ها را دارد. ازن به عنوان یک ضد عفونی کننده و گند زدا می تواند به صورت مستقیم در هوا، یا در آب ترزیق شود. از مزیت های استفاده از گاز اوزون جهت ضد عفونی، عدم استفاده از مواد شیمیایی می باشد و همچنین ازن هیچگونه پسماند شیمیایی نداشته و سازگار با محیط زیست می باشد.
امروزه با توجه به پیشرفت روز افزون دانش و تکنولوژی، این گاز ناپایدار به عنوان قویترین اکسید کننده و ضدعفونی کننده شناخته شده است. از این رو از گاز ازن به جهت تصفیه آب کارخانه های آب معدنی، تصفیه و ضدعفونی کردن آب استخرهای شنا، گندزدایی فاضلاب و پساب های صنعتی (فاضلاب پتروشیمی، فاضلاب بهداشتی و انسانی، پزشکی، آزمایشگاهی، نساجی، دامداری و…) مورد استفاده قرار میگیرد.در واقع این گاز به دلیل ساختار ناپایداری که دارد، پس از انجام ضدعفونی و گذشت زمان کوتاه به اکسیژن تبدیل می شود. لذا باقی مانده ای بر جا نمی گذارد. این خصوصیت خارق العاده ازن موجب استفاده گسترده آن شده و ازن را در گروه ضدعفونی کننده های ارگانیک قرار داده است.
دستگاه ازن ساز به عنوان ابزاری مؤثر برای تمیز کردن آلودگی هوا و بو است که در موارد مشابه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال ازن یک محرک ریه است که می تواند عوارض جانبی را برای سلامتی ایجاد کند. دستگاه ازن ساز یا ازن ساز به عنوان روشی مؤثر برای تمیز کردن آلودگی هوا و بوها تبلیغ می شود اما ازن با عوارض جانبی سلامتی همراه است. شواهد علمی موجود نشان می دهد که غلظت ازن که از طریق تنفس بی خطر است، بعید است در کنترل آلودگی هوای خانه مؤثر باشد. تولید کنندگان و فروشندگان دستگاه ازن ساز از اصطلاحات متنوعی برای توصیف ازن استفاده می کنند.
عوامل موثر بر اثربخشی گاز ازن
اثر بخشی ازن در کاربرد های فرآوری مواد غذایی، تحت تاثیر طیف وسیعی از متغیر ها تصفیه، مقدار PH، رطوبت نسبی و مقدار ترکیبات ازن بسنگی دارد، زیرا همه این عوامل متفاوت بر حلالیت و واکنش پذیری و پایداری ازن تاثیر گزار هستند.
غلظت : با افزایش غلظت ازن، ازن با ثبات تر و محلول پذیری کم تری به خود می گیرد اما واکنش پذیر تر از قبل می شود. بنابراین برای حفظ تعادل در حلالیت ، پایداری و اثر بخشی ضد عفونی کننده باید دمای ازن مداوم کنترل شود.
Ph : در مورد pH به طور گسترده پذیرفته شده که ازن در PH بالا پایداری کم تری نسبت به PH پایین دارد. با این حال زمانی که ازن در مقادیر PH بالا قرار می گیرد، رادیکال های تشکیل شده به اثر بخشی آن کمک می کند.
رطوبت : میزان تخریب میکروب ها در استفاده از ازن در اتمسفر با افزایش رطوبت نسبی بیشتر است. در نهایت مواد آلی محلول برای کاهش میزان ضدعفونی با رقابت با میکروارگانیسم ها برای ازن شناخته شده است. از این رو، عدم وجود ترکیبات آلی در آب ازن برای استفاده در فرآوری مواد غذایی بسیار مطلوب است.
مشکل اصلی کاربرد دستگاه ازن ساز چه می تواند باشد؟
مشکل اصلی کاربرد دستگاه ازن ساز، هزینه بهره برداری و اولیه بالای آن می باشد به علاوه مشکلاتی نیز در راه اندازی و نگهداری دستگاه ازن ساز وجود دارد. بنابراین زمانی که منابع آبی، آلودگی بسیار بالایی(بیولوژیکی و شیمیایی)دارند، دستگاه ازن ساز بیشترین گزینه مورد استفاده برای اکسیداسیون مواد آلی و گندزدایی اولیه می باشد، ولی باید بعد از دستگاه ازن ساز مقداری کلر به آب اضافه نماییم تا با ایجاد باقیمانده در آب جلوی اثرات نامطلوب بعدی گرفته شود.
کاربرد ازن ساز پزشکی در درمان بیماری ها
ازن تراپی ( ازن درمانی ) نوعی درمان جدید، بی‌خطر و موثر است که با کمک گاز اکسیژن یا ازن انجام می شود. از ویژگی‌های درمانی اکسیژن تراپی می‌توان به بازسازی بافت، حمایت از سیستم ایمنی بدن، ضد اکسیداسیون، ضد التهاب، ضدعفونت و ضد پیری اشاره کرد. تاثیرات درمان با ازن علاوه بر این که کاملا اثبات شده و بی‌خطر است بلکه بدون عوارض جانبی و یا دارای حداقل عوارض جانبی است.
استفاده از ازن سبب می شود، جریان خون در مفصل ها افزایش یابد و با مهیا کردن مواد لازم، بافت های اسیب دیده ترمیم یابد. ازن درمانی مانند هر روش درمانی دیگری باید براساس معاینه بیمار انجام شود. ازن تراپی روش درمانی تقریبا جدید است و در ایران نیز برای بیماران استفاده می شود. هزینه و قیمت ازن تراپی به تعداد جلسات درمانی مورد نیاز بیمار بستگی دارد. ازن درمانی در بعضی بیماران مفید می باشد ولی در بعضی بیماران موثر نمی باشد، به همین منظور شما باید با نظر دکتر این عمل را انجام دهید.
عمده ترين كاربرد دستگاه هاي ازن ساز:
· تصفيه آب كارخانه هاي آب معدني، آب آشاميدني، نوشابه ، دوغ و انواع نوشيدني‌ها
· تصفيه و ضد عفونی آب استخرهاي شنا
· گندزدايي فاضلاب و پساب‌هاي صنعتي
· گند زدايي آب مصرفي صنايع شيميايي، پتروشیمی، کاغذسازی، نساجی ، رنگبری و...
· گندزدايي آب مصرفي واحدهاي پزشكي و آزمايشگاهي
· تصفیه آب کشاورزی، دامپروری و پرورش ماهی
· حذف جلبک های سبز-آبی ، جلبک های سبز ، دیاتومه ها ، فلاژله های رنگی
